زردی یا یرقان یکی از شایعترین مشکلاتی است که نوزادان پس از تولد با آن مواجه میشوند. این عارضه میتواند دلایل متعددی داشته باشد و شدت آن نیز بسته به نوع زردی و وضعیت نوزاد متفاوت است. باورهای نادرست بسیاری در خصوص زردی نوزادان در میان خانوادهها وجود دارد که ممکن است باعث تصمیمگیریهای نامناسب در روند درمان شود. یکی از موارد مهم در مراقبت از نوزاد، توجه به تغذیه اوست.
به طور کلی، تغذیه نوزاد در ماههای اول زندگی باید عمدتاً به شیر مادر محدود شود و توصیه میشود که هیچ ماده غذایی دیگری به جز در موارد ضروری به نوزاد داده نشود. با ما همراه باشید تا در این مقاله، به برخی از سؤالات رایج درباره زردی نوزاد پاسخ دهیم و بر بسیاری از باورهای نادرست درباره زردی پایان دهیم.
غذاهای مضر برای زردی نوزاد کداماند؟
- لیمو شیرین برای زردی نوزاد
لیموشیرین، سرشار از ویتامین C است و به طور کلی برای تقویت سیستم ایمنی بدن توصیه میشود. اما اینکه آیا دادن لیمو شیرین به نوزاد برای زردی مناسب است یا خیر، هنوز از نظر علمی ثابت نشده است. اگرچه لیمو شیرین ممکن است به تقویت بدن نوزاد کمک کند، اما برای استفاده از آن حتماً باید با پزشک مشورت کنید؛ بنابراین قبل از هرگونه اقدام برای درمان زردی نوزاد با لیموشیرین باید احتیاط شود.
- ماست برای زردی نوزاد
ماست یکی از مواد غذایی مغذی است که حاوی ویتامینها و مواد معدنی بسیاری مانند کلسیم، پتاسیم و ویتامینهای گروه B است. اما برخلاف تصور عمومی، مصرف مستقیم ماست به نوزاد برای درمان زردی توصیه نمیشود. این یکی از باورهای غلط در مورد درمان زردی است. با این حال، مادرانی که در دوران شیردهی هستند، میتوانند ماست را به عنوان یک ماده غذایی مفید در رژیم خود داشته باشند. مصرف ماست با طبع سرد میتواند به تنظیم دمای بدن مادر و کیفیت شیر او کمک کند که به نوبه خود میتواند در کاهش زردی نوزاد مؤثر باشد.
- ماهی برای زردی نوزاد
خوردن ماهی برای زردی نوزاد و درمان زردی نوزاد با ماهی زنده نیز از موضوعاتی است که برخی خانوادهها درباره آن دچار سردرگمی میشوند. ماهی به دلیل محتوای جیوهای که دارد، به ویژه برای نوزادان با زردی توصیه نمیشود. مصرف مواد غذایی حاوی جیوه نه تنها برای نوزاد بلکه برای مادران باردار نیز مضر است؛ بنابراین، توصیه میشود که مادران در دوران بارداری و شیردهی از مصرف ماهیهای دارای مقادیر بالای جیوه پرهیز کنند، زیرا ممکن است در دوران بارداری و پس از آن، سلامت نوزاد تحت تأثیر قرار گیرد.

- دادن آب انار به نوزاد برای زردی
مصرف انار برای نوزادانی که دچار زردی هستند به هیچ عنوان توصیه نمیشود. آب انار به دلیل خاصیت اسیدی که دارد، میتواند مشکلات گوارشی جدی برای نوزادان ایجاد کند، زیرا دستگاه گوارش آنها هنوز به طور کامل تکامل نیافته است و ممکن است با مصرف چنین موادی آسیب ببیند.
این تصور نادرست که انار برای زردی نوزاد خوب است، یکی از باورهای غلطی است که باید به آن توجه داشت. با این حال، انار میتواند برای مادران شیرده فواید زیادی داشته باشد. این میوه غنی از مواد مغذی همچون پروتئین، کلسیم، ویتامینهای متعدد (C، B، K)، آهن، پتاسیم و به ویژه فولیکاسید است.
انار همچنین به عنوان یک منبع غنی از آنتیاکسیدانها شناخته میشود که میتواند در مقابله با استرسهای مادران پس از زایمان مؤثر باشد. یکی از دلایل مهمی که مصرف انار برای مادران شیرده توصیه میشود، تأثیر مثبت آن در کاهش اثرات منفی هورمون کورتیزول (هورمون استرس) است. به این ترتیب، مصرف انار میتواند به بهبود کیفیت شیر مادر و در نتیجه، بهبود وضعیت زردی نوزاد کمک کند، بدون آنکه آب انار برای زردی نوزاد مستقیماً مورد استفاده قرار گیرد.
- موز برای زردی نوزاد
سؤال پرتکرار بسیاری از والدین این است که آیا موز برای زردی نوزاد ضرر دارد یا خیر؟ موز میوهای سرشار از مواد مغذی مانند پتاسیم، ویتامین B6 و C است که برای سلامتی مفید است. با این حال، مصرف مستقیم موز به نوزادان برای درمان زردی به هیچ عنوان توصیه نمیشود. همچنین مادران باردار نیز باید در مصرف این میوه محتاط باشند، زیرا موز جزو مواد غذایی با طبع گرم است و مصرف بیش از حد آن در دوران بارداری ممکن است مشکلاتی ایجاد کند.

- آیا پیاز برای زردی نوزاد مفید است؟
پیاز یکی از سبزیجاتی است که خواص زیادی دارد و دارای خواص ضد التهابی و آنتیاکسیدانی است که میتواند به بهبود سلامت عمومی کمک کند. اما شواهد علمی خاصی مبنی بر تأثیر مستقیم آن بر درمان زردی نوزادان وجود ندارد.
- آیا گردو برای زردی نوزاد ضرر دارد؟
گردو یکی از مغزهایی است که طبع بسیار گرمی دارد و مصرف آن در دوران بارداری یا شیردهی باید با احتیاط صورت گیرد. اگرچه گردو منبع خوبی از آنتیاکسیدانها و فیبر است و به سلامت عمومی بدن کمک میکند، اما استفاده از آن برای نوزادان و حتی مادران باید با نظر پزشک انجام شود. توصیه میشود هرگونه تغییر در رژیم غذایی نوزاد یا مادر با مشورت پزشک متخصص صورت گیرد تا از بروز عوارض ناخواسته جلوگیری شود.
- خاکشیر برای زردی نوزاد
یکی از باورهای اشتباه درباره درمان زردی نوزاد، استفاده از خاکشیر در بارداری برای زردی نوزاد و مصرف مستقیم آن برای نوزاد است. هرچند خاکشیر با طبع سرد میتواند به تعادل بدن مادر در دوران بارداری کمک کند، اما مصرف مستقیم آن برای نوزادان به هیچ عنوان توصیه نمیشود. مصرف هر نوع ماده غذایی توسط نوزاد باید با نظر پزشک متخصص انجام شود تا از بروز هرگونه خطر و مشکل احتمالی جلوگیری شود.
- آب زرشک برای زردی نوزاد
باوجوداینکه مصرف آب زرشک در برخی فرهنگها به عنوان درمان زردی نوزاد پیشنهاد میشود، هیچ مدرک علمی مبنی بر اثربخشی آن وجود ندارد. مصرف آب زرشک بسیار خطرناک است و همچنین مصرف آن توسط مادر نمیتواند تأثیری بر کاهش زردی نوزاد داشته باشد و بهتر است به درمانهای توصیهشده توسط پزشکان اکتفا شود.
- خوردن شیرینی برای زردی نوزاد ضرر دارد!
مصرف شیرینی و مواد غذایی حاوی قند بالا توسط مادر در دوران شیردهی، میتواند متابولیسم بدن او را تحت تأثیر قرار دهد، اما رابطه مستقیمی با زردی نوزاد ندارد. با این حال، بهتر است مادران در این دوران از مصرف زیاد شیرینیها خودداری کنند تا سلامت عمومی نوزاد تحت تأثیر قرار نگیرد.

- نسکافه برای زردی نوزاد
نوشیدن نسکافه و سایر نوشیدنیهای حاوی کافئین ممکن است خواب نوزاد را مختل کند، اما هیچ تأثیری بر تشدید یا کاهش زردی نوزاد ندارد. پس در پاسخ به این سؤال که آیا نسکافه برای زردی نوزاد ضرر دارد باید بگوییم مصرف کافئین در دوران شیردهی باید محدود و کنترلشده باشد؛ زیرا کافئین ممکن است به نوزاد منتقل شده و بر روی خواب و رفتار مادر و نوزاد تأثیر بگذارد.
- خوردن آناناس برای نوزادان
خوردن آناناس برای زردی نوزادان زیر ۱ سال به طور کلی توصیه نمیشود. این میوه حاوی اسیدهای طبیعی و آنزیمهایی است که میتوانند باعث تحریک معده و رودههای نوزاد شوند. همچنین، آناناس میتواند به دلیل طبع گرمی که دارد، برای برخی نوزادان ایجاد حساسیت کند یا منجر به ناراحتیهای گوارشی شود.
- خوردن چای برای زردی نوزاد
باید توجه داشت که نوزادان زیر ۶ ماه باید از مصرف هر نوع نوشیدنی غیر از شیر مادر یا شیر خشک پرهیز کنند. چای حاوی کافئین است و ممکن است بر خواب و آرامش نوزاد تأثیر منفی بگذارد؛ بنابراین، بهتر است مادران در دوران شیردهی از نوشیدن چای بهویژه چای حاوی کافئین در مقادیر بالا خودداری کنند تا تأثیر منفی بر نوزاد نداشته باشد.
- آیا خرما برای زردی نوزاد ضرر دارد؟
خرما به دلیل خواص بینظیرش، نه تنها در دوران بارداری بسیار مفید است و به تسهیل زایمان کمک میکند، بلکه پس از زایمان نیز بهعنوان غذایی مؤثر برای افزایش شیر مادر شناخته میشود. اما باید توجه داشته باشید که خرما را به هیچ عنوان نباید به نوزاد دهید.

حقیقت زردی نوزاد را بدانید
زردی نوزاد خطرناک یا بی خطر؟
زردی نوزاد، ناشی از تجمع بیلیروبین در بدن است که به دلیل نارسایی در دفع کامل این ماده از خون اتفاق میافتد. این عارضه بسیار شایع بوده و حدود 80 درصد نوزادان را درگیر میکند. بسیاری از افراد تصور میکنند که زردی نوزاد بیخطر است و نیازی به نگرانی در مورد آن وجود ندارد.
در حالی که در موارد خفیف این مشکل ممکن است به خودی خود بهبود یابد، اما این به معنای عدم نیاز به پیگیری نیست. درمان نکردن به موقع زردی یا انجام درمانهای خودسرانه میتواند منجر به بروز مشکلات جدی مانند کرنایکتروس شود که در موارد حاد ممکن است به آسیبهای دائمی مغز منجر شود. درمانهای رایج مانند استفاده از دستگاه فتوتراپی و مشورت با پزشک برای تجویز داروهایی مثل قطره بیلیناستر به کنترل و کاهش زردی کمک میکند.
آیا شیر مادر باعث زردی نوزاد میشود؟
تأثیر شیر مادر بر زردی نوزاد تصوری نادرست است. در حقیقت، شیر مادر نه تنها مضر نیست بلکه میتواند به بهبود وضعیت نوزاد کمک کند. آغوز که اولین شیر مادر بعد از زایمان است، مملو از آنتیبادیها و مواد مغذی حیاتی است که نقش مهمی در تقویت سیستم ایمنی نوزاد دارد؛ بنابراین، قطع شیردهی به دلیل نگرانی از زردی توصیه نمیشود، زیرا این اقدام نوزاد را از فواید بینظیر شیر مادر محروم میکند.
توقف شیردهی برای کاهش درجه زردی برخی خانوادهها به اشتباه تصور میکنند که کاهش یا قطع شیردهی میتواند زردی نوزاد را کاهش دهد. این تفکر اشتباه است. کاهش تغذیه از شیر مادر نه تنها کمکی به بهبود زردی نمیکند، بلکه باعث میشود نوزاد از مواد ضروری و مغذی که برای رشد و تقویت سیستم ایمنی او نیاز است، محروم شود. بدن نوزاد برای دفع بیلیروبین، نیاز به مصرف مداوم شیر دارد، زیرا با افزایش تعداد دفعات دفع مدفوع و ادرار، سطح بیلیروبین در خون کاهش مییابد.
آیا مهتابی برای زردی نوزاد مفید است؟
یکی از باورهای نادرست این است که استفاده از لامپهای مهتابی برای درمان زردی نوزاد مؤثر است. در حالی که دستگاه فتوتراپی برای این منظور طراحی شده است و از لامپهای مخصوصی که نور آبی با طول موج معین تولید میکنند، استفاده میکند. این نور خاص به بیلیروبین کمک میکند تا راحتتر در بدن نوزاد شکسته و دفع شود. در گذشته از لامپهای فلورسنت برای این دستگاهها استفاده میشد، اما امروزه فناوری جدیدتر با لامپهای LED جایگزین شده است که ایمنتر و مؤثرتر هستند.

آیا همه نوزادان زودرس دچار زردی میشوند؟
نوزادانی که زودتر از موعد به دنیا میآیند، به دلیل نارس بودن کبد، احتمال بیشتری برای ابتلا به زردی دارند. اما این بدان معنا نیست که تنها نوزادان نارس به زردی مبتلا میشوند. زردی نوزاد میتواند دلایل مختلفی داشته باشد که تنها مربوط به نارس بودن کبد نیست. مشکلاتی مانند ناسازگاری گروه خونی بین مادر و نوزاد یا تجمع بیش از حد بیلیروبین در بدن جنین نیز میتواند منجر به بروز این عارضه در نوزادان کامل شود.
آیا طلا برای زردی نوزاد خوب است؟
یکی از باورهای رایج در بین برخی خانوادهها این است که طلا برای زردی نوزاد خوب است و میتواند باعث کاهش زردی شود، اما این باور هیچ پایه علمی ندارد. تحقیقات پزشکی تأثیر طلا بر زردی نوزاد را بهشدت رد میکنند. این تصور اشتباه میتواند والدین را از استفاده از روشهای درمانی مناسب و علمی مانند فتوتراپی باز دارد و زمان ارزشمند برای درمان را از بین ببرد.
آیا نور خورشید میتواند زردی را کاهش دهد
استفاده از نور خورشید به عنوان راهی برای کاهش زردی نوزاد، نظری است که بخشی از آن درست است. نور خورشید میتواند به تجزیه بیلیروبین در بدن نوزاد کمک کند، اما این روش به تنهایی کافی نیست و نمیتواند جایگزین نوردرمانی شود. برای استفاده ایمن از نور خورشید، والدین باید طبق راهنمایی پزشکان عمل کنند، زیرا اگر نوزاد بهدرستی در معرض نور قرار نگیرد، ممکن است پوست او دچار آسیب یا سوختگی شود.
آیا حجامت زردی نوزادان توصیه میشود؟
حجامت، به ویژه حجامت گوش نوزاد، هیچ تأثیری در درمان زردی نوزاد ندارد و این روش نهتنها از سوی منابع علمی معتبر تأیید نشده، بلکه توسط انجمن علمی اطفال ایران و سایر سازمانهای پزشکی نیز بهشدت منع شده است. استفاده از روشهای غیرعلمی و تأیید نشده؛ مانند حجامت برای درمان زردی نوزادان میتواند خطرناک باشد و باعث تأخیر در دریافت درمانهای مؤثر و ایمن شود.
زردی نوزاد تنها از طریق آزمایش خون امکان پذیر است؟
برای سنجش میزان بیلیروبین در خون نوزاد، دو روش اصلی وجود دارد:
- استفاده از دستگاه بیلی چک
- آزمایش خون
خونگیری معمولاً موجب نگرانی برخی والدین میشود، هرچند که این روش نسبتاً ساده است و به مهارت فرد آزمایشکننده بستگی دارد. اما باور نادرست این است که تنها راه تشخیص زردی، خونگیری است. امروزه استفاده از دستگاه بیلی چک به دلیل راحتی و عدم نیاز به خونگیری، به روش محبوبتری تبدیل شده است. این دستگاه بهگونهای طراحی شده است که تست زردی را بدون هیچ دردی انجام میدهد، و حتی خدمات تست زردی در منزل نیز به راحتی در دسترس والدین قرار دارد.

زردی فقط در روزهای ابتدایی تولد نوزاد ظاهر میشود!
زردی همیشه در روزهای اول تولد ظاهر نمیشود با اینکه زردی غالباً در چند روز اول زندگی نوزاد بروز میکند، اما ممکن است این عارضه دیرتر نیز ظاهر شود. حتی در برخی موارد زردی میتواند در سنین بالاتر و حتی در بزرگسالی نیز مشاهده شود. بنابراین، این باور که زردی فقط در روزهای اول پس از تولد رخ میدهد، اشتباه است. در هر زمانی که متوجه تغییر رنگ پوست نوزاد خود شدید، بهتر است سریعاً به پزشک مراجعه کنید.
آیا بریدن زردی همیشه نیاز به بستری دارد؟
در بسیاری از موارد زردی خفیف است نیازی به بستری و درمان پزشکی ندارد و خودبهخود برطرف میشود. این در تضاد با باورهای سنتی است که زردی را به عنوان یک مشکل جدی و نیازمند درمان فوری میدانستند. در گذشته استفاده از طب سنتی و روشهایی مانند مصرف ترنجبین یا پختن غذاهای خاص مانند آش زردی، بسیار رواج داشت. اما در موارد شدید یا طولانیتر، نیاز به درمانهایی نظیر فتوتراپی، تعویض خون و استفاده از دارو برای برطرف کردن زردی وجود دارد که تحت نظر پزشک انجام میشود.
یکبار برای همیشه باورهای نادرست را کنار بگذارید
در پایان، باید تأکید کنیم که زردی نوزاد یک مشکل شایع است که نیاز به توجه و درمان علمی دارد. باورهای نادرست و روشهای غیرعلمی مانند استفاده از مواد غذایی مختلف، نور مهتابی، یا طلا تنها باعث تأخیر در درمان مناسب و در نهایت خطرات جدی برای سلامت نوزاد میشود. درمان اصلی و مؤثر برای زردی نوزاد، استفاده از فتوتراپی است که با کمک نور خاصی بیلیروبین را در بدن نوزاد کاهش میدهد و به دفع آن کمک میکند. این روش ایمن و بدون عارضه است و توسط پزشکان توصیه میشود.
اگر شما هم نگران زردی نوزاد خود هستید، به سراغ درمانهای علمی و اثباتشده بروید. مجموعهی زردی آنلاین، با ارائهی خدمات اجارهی دستگاه فتوتراپی در منزل، این امکان را فراهم میکند که در محیط امن خانه، نوزادتان را درمان کنید. برای دریافت مشاوره رایگان در مورد اجاره دستگاه زردی نوزاد یا انجام تست زردی در منزل، با شماره 09124893650 تماس بگیرید.
در آخر نیز خوشحال میشویم نظرات و تجربیات خود را با ما به اشتراک بگذارید تا در افزایش آگاهی عمومی درباره زردی نوزاد سهیم باشید.