نگرانی شما در مورد مشاهده لرزش نوزاد در دستگاه زردی کاملاً قابل درک است. دیدن فرزند دلبندتان، آن هم در شرایطی که برای درمان زردی زیر نور آبی قرار گرفته و دچار لرزش می‌شود، می‌تواند هر پدر و مادری را مضطرب کند. اما نفس عمیقی بکشید! در این مطلب جامع و کامل، قصد داریم به طور مفصل به بررسی علت لرزش نوزاد در دستگاه زردی بپردازیم، دلایل مختلف آن را شرح دهیم و به شما کمک کنیم تا با آگاهی بیشتر، این دوران را با آرامش سپری کنید.
علت لرزش نوزاد در دستگاه زردی (بررسی دلایل مختلف)
مشاهده لرزش در نوزادی که تحت درمان با دستگاه زردی قرار دارد، می‌تواند دلایل متعددی داشته باشد. مهم است که بدانید بسیاری از این دلایل خوش‌خیم و گذرا هستند، اما برخی نیز نیازمند توجه و بررسی دقیق‌تر توسط پزشک می‌باشند.
شایع‌ترین علت لرزش نوزاد در دستگاه زردی
سیستم عصبی نوزادان تازه متولد شده هنوز در حال تکامل است و به طور کامل بالغ نشده. به همین دلیل، نوزادان اغلب حرکاتی پرشی، لرزشی یا تکان‌های ناگهانی دارند که به آن یا لرزش‌های گذرا گفته می‌شود. این لرزش‌ها معمولاً در پاسخ به تحریکات محیطی (مانند صدای ناگهانی، لمس، یا حتی گرسنگی) یا به صورت خود به خودی رخ می‌دهند. بروز این اتفاق در دستگاه زردی معمولاً با نگه داشتن آرام اندام لرزان یا تغییر وضعیت نوزاد متوقف شده و با تشنج متفاوت هستند.
لازم به ذکر است که این لرزش‌ها اغلب در چانه، دست‌ها و پاها دیده می‌شوند و معمولاً متقارن هستند؛ بنابراین، یکی از محتمل‌ترین پاسخ‌ها به سؤال “علت لرزش نوزاد در دستگاه زردی چیست؟” همین لرزش‌های طبیعی و فیزیولوژیک است.
احساس سرما
نوزادان برای فتوتراپی معمولاً با حداقل پوشش زیر دستگاه قرار می‌گیرند تا بیشترین سطح پوست در معرض نور باشد. اگرچه دستگاه‌های فتوتراپی مدرن دارای سیستم کنترل دما هستند یا گرمای ملایمی تولید می‌کنند، اما اگر دمای محیط اتاق مناسب نباشد یا نوزاد برای مدت طولانی بدون پوشش کافی بماند، ممکن است احساس سرما کند.
لرزیدن یکی از واکنش‌های طبیعی بدن برای تولید گرما در هنگام سرما است. بنابراین، علت لرزش نوزاد زیر دستگاه زردی می‌تواند به سادگی احساس سرما باشد.
پس مطمئن شوید دمای اتاق مناسب (حدود ۲۴-۲۶ درجه سانتی‌گراد) است. پاهای نوزاد را با جوراب بپوشانید (اگر پزشک اجازه دهد و مانع تابش نور به قسمت زیادی از بدن نشود). در نهایت اگر لرزش به دلیل سرما باشد، با گرم کردن نوزاد متوقف خواهد شد.
گرسنگی یا کاهش قند خون
گرسنگی می‌تواند باعث بی‌قراری و لرزش در نوزادان شود. نوزادانی که تحت فتوتراپی هستند، نیاز به تغذیه مکرر و کافی دارند، زیرا فتوتراپی می‌تواند باعث افزایش دفع مایعات و نیاز به کالری بیشتر شود.
کاهش قند خون (هیپوگلیسمی) نیز یکی از علت‌های لرزش نوزاد در دستگاه زردی می‌تواند باشد، به خصوص در نوزادان نارس، نوزادان مادران دیابتی، یا نوزادانی که خوب تغذیه نمی‌شوند. لرزش، بی‌حالی، خوب شیر نخوردن و تحریک‌پذیری از علائم هیپوگلیسمی هستند.
برای حل این مشکل، نوزاد را طبق برنامه و به طور مکرر (هر ۲-۳ ساعت) با شیر مادر یا شیر خشک تغذیه کنید. و حتماً در صورت مشاهده علائم هیپوگلیسمی، فوراً به پزشک اطلاع دهید.
رفلکس مورو (Moro Reflex) یا رفلکس استارتل
این مورد در واقع یک رفلکس طبیعی در نوزادان است که در پاسخ به صدای بلند ناگهانی، حرکت ناگهانی، یا احساس افتادن رخ می‌دهد. نوزاد دست‌ها و پاهای خود را باز کرده، سپس آن‌ها را به سمت بدن جمع می‌کند و ممکن است گریه کند. این حرکات می‌توانند شبیه لرزش به نظر برسند.
محیط اطراف دستگاه فتوتراپی با وجود نور و برخی صداها، می‌تواند برای نوزاد تحریک‌کننده باشد و منجر به بروز مکرر این رفلکس شود که یکی از دلایل مشاهده لرزش نوزاد در دستگاه زردی است.
تحریک‌پذیری ناشی از نور یا محیط
اگرچه چشم‌های نوزاد با چشم‌بند مخصوص پوشانده می‌شود، اما محیط پر سروصدای محیط می‌تواند برای برخی نوزادان حساس، تحریک‌کننده باشد و منجر به بی‌قراری و حرکات لرزشی شود. تلاش برای حفظ وضعیت خاص زیر دستگاه نیز می‌تواند برای نوزاد ناراحت‌کننده باشد.
کم آبی بدن (دهیدراتاسیون)
فتوتراپی می‌تواند باعث افزایش دفع نامحسوس آب از طریق پوست و همچنین افزایش دفعات ادرار و مدفوع شل‌تر شود پس اگر نوزاد به اندازه کافی مایعات دریافت نکند، ممکن است دچار کم آبی شود.
علائم کم آبی شامل خشکی دهان، کاهش تعداد دفعات تعویض پوشک، بی‌حالی و گاهی تحریک‌پذیری و لرزش است؛ بنابراین، کم آبی نیز می‌تواند به عنوان علت لرزش نوزاد زیر دستگاه زردی در نظر گرفته شود. تغذیه مکرر و کافی نوزاد برای جلوگیری از کم آبی بسیار حیاتی است.
اختلالات الکترولیتی (مانند کاهش کلسیم – هیپوکلسمی)
این مورد کمتر شایع است، اما کاهش سطح کلسیم خون (هیپوکلسمی) می‌تواند باعث لرزش، تکان‌های عضلانی (پرش) و در موارد شدیدتر تشنج شود. نوزادان نارس یا نوزادان با مادران دیابتی بیشتر در معرض هیپوکلسمی هستند.
اگر لرزش نوزاد در دستگاه زردی شدید، مداوم و همراه با سایر علائم مانند خوب شیر نخوردن یا بی‌حالی باشد، پزشک ممکن است آزمایش خون برای بررسی سطح کلسیم و سایر الکترولیت‌ها را تجویز کند.
عفونت
عفونت در نوزادان می‌تواند علائم مختلفی از جمله تب یا دمای پایین بدن، بی‌حالی، خوب شیر نخوردن، مشکلات تنفسی، زردی طول کشیده و همچنین لرزش یا تشنج داشته باشد.
اگر لرزش همراه با سایر علائم نگران‌کننده باشد، پزشک باید احتمال عفونت را بررسی کند.
عوارض عصبی ناشی از زردی شدید (کرن ایکتروس)
این مورد بسیار نادر است، به خصوص اگر زردی به موقع تشخیص داده شده و درمان با فتوتراپی آغاز شده باشد. کرن ایکتروس یک آسیب مغزی جدی است که در اثر سطوح بسیار بالای بیلی‌روبین درمان نشده ایجاد می‌شود. علائم اولیه ممکن است شامل خواب‌آلودگی شدید، شل بودن عضلات، و خوب شیر نخوردن باشد. در مراحل بعدی، تحریک‌پذیری، گریه با صدای بلند و جیغ مانند، تب، و انحنای پشت و گردن و تشنج ممکن است رخ دهد.
تشنج
این مهم‌ترین و جدی‌ترین علت لرزش نوزاد در دستگاه زردی است که باید از لرزش‌های طبیعی افتراق داده شود. تشنج در نوزادان می‌تواند ظاهری متفاوت از تشنج در بزرگسالان داشته و می‌تواند شامل موارد زیر باشد:
- حرکات تکرارشونده در صورت، دهان (مکیدن، ملچ‌ملوچ کردن)، چشم‌ها (حرکات غیرطبیعی چشم، خیره شدن) یا اندام‌ها.
- سفت شدن یا شل شدن ناگهانی بدن.
- قطع تنفس یا تغییر رنگ پوست (کبودی).
لرزش‌های ناشی از تشنج معمولاً با نگه داشتن آرام اندام متوقف نمی‌شوند و ممکن است با حرکات غیرطبیعی چشم همراه باشند؛ بنا بر این اگر کوچک‌ترین شکی به تشنج وجود دارد، باید فوراً به پزشک یا کادر درمان اطلاع داده شود.
لرزش نوزاد زیر دستگاه زردی؛ چه زمانی باید نگران شد و به پزشک مراجعه کرد؟
همان طور که گفته شد، بسیاری از موارد لرزش نوزاد در دستگاه زردی طبیعی و بی‌خطر هستند؛ اما در شرایط زیر، حتماً باید موضوع را با پزشک یا پرستار در میان بگذارید:
- اگر لرزش‌ها شدید، مداوم و متوقف نشدنی هستند.
- اگر لرزش با نگه داشتن آرام دست یا پای نوزاد متوقف نمی‌شود.
- اگر لرزش همراه با حرکات غیرطبیعی چشم (مانند خیره شدن، چرخیدن چشم‌ها به یک سمت) است.
- اگر نوزاد دچار تغییر رنگ پوست (کبودی) یا قطع تنفس (آپنه) هم‌زمان با لرزش می‌شود.
- اگر لرزش همراه با بی‌حالی شدید، خواب‌آلودگی بیش از حد، یا امتناع از شیر خوردن است.
- اگر نوزاد تب دارد یا برعکس، دمای بدنش پایین است.
- اگر فکر می‌کنید لرزش‌ها شبیه به تشنج هستند.
- اگر به طور کلی نگران وضعیت نوزادتان هستید و احساس می‌کنید چیزی طبیعی نیست.
درمان زردی نوزاد با زردی آنلاین
علت لرزش نوزاد در دستگاه زردی می‌تواند طیف وسیعی از دلایل را شامل شود، از لرزش‌های طبیعی و بی‌خطر گرفته تا موارد جدی‌تری که نیازمند بررسی پزشکی هستند. مهم‌ترین نکته این است که هرگونه لرزش غیرعادی یا نگران‌کننده را به سرعت به اطلاع متخصص و پزشک درمانگر برسانید؛ چرا که آن‌ها بهترین افرادی هستند که می‌توانند علت دقیق را تشخیص داده و در صورت نیاز، اقدامات درمانی لازم را انجام دهند.
به یاد داشته باشید که اجاره دستگاه زردی نوزاد یک روش درمانی ایمن و مؤثر برای زردی نوزادان است و هدف آن محافظت از سلامت فرزند شماست. با آگاهی، صبر و همکاری با تیم پزشکی، این دوران نیز به خوبی سپری خواهد شد و شما به زودی نوزاد سالم و شاداب خود را در آغوش خواهید گرفت. این دوره گذراست و درک علت لرزش نوزاد زیر دستگاه زردی می‌تواند به شما در مدیریت بهتر استرس و نگرانی کمک کند. تیم زردی آنلاین همواره در کنار شماست تا از سلامت دلبندتان اطمینان حاصل کند.